Twee effectieve en eenvoudige interventies voor docenten worden aangereikt in het laatste artikel van David Yeager et al (2022). De auteurs schreven hun artikel An Organizing Framework for Teaching Practices that Can “Expand” the Self and Address Social Identity Concerns om docenten te helpen om wetenschappelijke inzichten te kunnen gebruiken in hun dagelijkse onderwijspraktijk.

Twee zorgen

Leerlingen die tot een risicogroep behoren zijn vaak bezorgd over twee dingen: 1) ziet hun docent ze als iemand die slechts beperkt academisch succesvol kan zijn/iemand die weinig potentieel heeft? en 2) ziet hun docent hen uitsluitend in het licht van hun cijfers? Hoe leerlingen denken dat hun docent over hen denkt bepaalt in sterke mate hoe ze over zichzelf gaan denken.

Weinig potentieel

Docenten die leerlingen troostende feedback geven (het geeft niet dat je een laag cijfer hebt, niet iedereen kan goed zijn in wiskunde), bedoelen dat waarschijnlijk goed. Maar de leerling hoort erin ‘ik heb een lage verwachting van jou’ en het blijkt dat ze daardoor ook een lage verwachting van zichzelf krijgen. Dat heeft negatieve consequenties voor hun motivatie en leergedrag. Het is belangrijk dat docenten hoge verwachtingen van alle leerlingen hebben. De auteurs noemen dit inclusieve verwachtingen, dus de verwachting van de docent dat alle leerlingen progressie kunnen boeken, ongeacht hun voorkennis en voorgeschiedenis.

Uitsluitend een cijfer

Docenten die leerlingen alleen zien als leerling, en niet als compleet mens in de wereld, blijkt dit een negatief effect te hebben op de prestaties en ervaringen van de leerling. Dit geldt vooral wanneer de leerling tot een risicogroep behoort. Het is belangrijk dat leerlingen ervaren dat hun docent hen ziet als meer dan alleen hun leerlingstatus, meer dan alleen hun cijfers. Docenten die leerlingen laten merken dat ze hen zien als compleet mens, niet alleen uitsluitend als leerling, doen iets heel goeds voor hun leerlingen. Deze leerlingen blijken namelijk veerkrachtiger te reageren op tegenslagen op school. Ze zijn immers meer dan ‘hun cijfer’, ze zijn waardevolle mensen en hun identiteit bestaat uit meer dan alleen hun schoolprestaties.

Interventie 1: ik erken jouw potentieel

De eerste eenvoudige interventie die docenten kunnen benutten is door alle leerlingen te laten merken dat ze hun potentieel erkennen. Door oprecht te geloven dat iedere leerling in staat is tot groei. Door oprecht te geloven dat iedere leerling progressie kan boeken. Docenten kunnen dit laten merken door dingen te zeggen zoals: ‘Iedereen kan beter worden in dit vak’, ‘Ieder van jullie kan deze lesstof leren begrijpen’.

Interventie 2: ik zie je als compleet mens

De tweede eenvoudige interventie die docenten kunnen benutten is door belangstelling te hebben voor het leven van leerlingen los van de schoolcontext. Door vragen te stellen naar hun leven en ervaringen buiten school. Door leerlingen met elkaar te laten praten over onderwerpen die relevant voor ze zijn en die niet met de school en de lesstof te maken hebben.

Twee effectieve en eenvoudige interventies voor docenten

Voor de effectiviteit van beide eenvoudige interventies is veel wetenschappelijk bewijs, vanuit verschillende onderzoeksgebieden. Vanuit die verschillende onderzoeksgebieden komt een duidelijk beeld naar voren: sociale processen zijn cruciaal voor de motivatie en de prestaties van leerlingen. Natuurlijk is het nodig om op systeemniveau het onderwijs zo in te richten dat leerlingen gemotiveerd en met welbevinden kunnen leven en leren, maar dat doet niets af aan de belangrijke rol die individuele docenten spelen in het sociale leven van leerlingen. Docenten hoeven niet gepromoveerd te zijn in psychologie om de vruchten van de wetenschappelijke inzichten te plukken. Als ze oprecht geloven dat al hun leerlingen kunnen groeien en ze interesse tonen in hun leerlingen als complete mensen doen ze veel goeds voor die leerlingen.